निक्षेप वृद्धि, ऋण स्थिर — बैंकिङ प्रणालीमा तरलता सुधार

नेपालमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूको निक्षेप रकममा सामान्य वृद्धि देखिएको छ भने ऋण प्रवाह भने स्थिर रहन पुगेको छ। यो परिदृश्यले बैंकिङ प्रणालीमा तरलता केही सुधार भएको संकेत दिएको छ, यद्यपि ऋण माग वा प्रवाहमा कुनै विशेष चहलपहल देखिएको छैन।

२०७८ साल जेठ ७ गते (२० मे, २०२५) को अद्यावधिक विवरणअनुसार, समग्र निक्षेप रकम ६ खर्ब ८९२ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ, जुन अघिल्लो दिनको ६ खर्ब ८८५ अर्ब रुपैयाँको तुलनामा ७ अर्ब रुपैयाँले वृद्धि भएको हो। यो सामान्य वृद्धि भए पनि हालको आर्थिक परिदृश्यमा सकारात्मक संकेत मानिएको छ।

व्यवसायिक बैंकहरूको निक्षेप पनि ७ अर्ब रुपैयाँले बढेर ६ खर्ब १५८ अर्ब पुगेको छ। यता अन्य बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरू (विकास बैंक र फाइनान्स कम्पनीहरू) को निक्षेप पनि १ अर्बले वृद्धि भएर ७३५ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ।

तर, ऋण प्रवाह भने यथावत् छ। समग्र ऋण प्रवाह ५ खर्ब ५२९ अर्ब रुपैयाँमै स्थिर रहेको छ। त्यसमा व्यवसायिक बैंकहरूको ऋण ४ खर्ब ९१२ अर्ब र अन्य वित्तीय संस्थाहरूको ऋण ६१७ अर्ब रुपैयाँमै अडिएको छ। ऋण प्रवाह स्थिर रहनुको कारण ग्राहकतर्फबाट ऋण माग कम हुनु वा बैंकहरूले सावधानीपूर्वक ऋण वितरण गर्दै हुनु पनि हुन सक्छ।

क्रेडिट टु डिपोजिट (CD) अनुपात ७९.०९% बाट घटेर ७९.०२% मा झरेको छ। यो न्यून गिरावट बैंकहरूको निक्षेप संकलनमा केही सहजता आएको संकेत हो। सामान्यतः ८०% नजिक वा माथिको CD अनुपातले बैंकहरूमा तरलता अभाव देखाउँछ, त्यसैले यो गिरावटलाई सन्तोषजनक रुपमा हेरिएको छ।

स्थानीय मुद्रा (LCY) मा अन्तरबैंक ब्याजदर भने स्थिर रहेको छ — ३.०० प्रतिशतमै कायम छ। यसले देखाउँछ कि छोटो अवधिको अन्तरबैंक बजारमा कुनै विशेष दबाब छैन।

निक्षेपको बिस्तार र ऋण प्रवाहको स्थिरता देखाउँदै हाल बैंकहरू बजार संकेतहरू प्रतीक्षामा छन्। आगामी बजेट तथा मौद्रिक नीतिले कस्तो दिशा दिन्छ भन्नेमा बैंक तथा नियामक निकायहरूको निगरानी रहनेछ।