वाणिज्य बैंकहरूको नाफामा सामान्य वृद्धि, तर अधिकांश बैंकमा असमान प्रदर्शन
Author
NEPSE trading
चालु आर्थिक वर्षको तेस्रो त्रैमासको अन्त्यसम्म नेपालका २० वटा वाणिज्य बैंकहरूले जम्मा ४१ अर्ब २५ करोड रुपैयाँ खुद नाफा कमाएका छन्, जुन अघिल्लो वर्षको सोही अवधिको तुलनामा मात्र १.४०% ले बढी हो। गत आर्थिक वर्षको तेस्रो त्रैमाससम्ममा यी बैंकहरूले ४० अर्ब ६८ करोड रुपैयाँ नाफा कमाएका थिए।
कुल नाफा वृद्धिदर न्यून देखिए पनि व्यक्तिगत बैंकहरूको प्रदर्शनमा अत्यधिक अन्तर देखिएको छ। केही बैंकले उच्च नाफा वृद्धि गरेका छन् भने केही बैंकहरूको नाफा उल्लेखनीय रूपमा घटेको छ।
शिर्ष स्थानमा रहने बैंकहरू: नबिलको स्थिर अग्रता
नबिल बैंक सबैभन्दा धेरै नाफा कमाउने बैंकको रूपमा अग्रस्थानमा रहेको छ। यस बैंकले ५ अर्ब ५ करोड रुपैयाँ खुद नाफा कमाएको छ, जुन अघिल्लो वर्षको तुलनामा ८.२१% ले वृद्धि हो।
नेपाल इन्भेष्टमेन्ट मेगा बैंक (NIMB) ले ४ अर्ब ५४ करोड रुपैयाँ खुद नाफा कमाउँदै ३८.६१% को वृद्धि गरेको छ। मर्जर पश्चातको सञ्जाल विस्तार र समायोजन यसको कारण हुन सक्छ।
ग्लोबल आइएमई बैंक ले ३७.१२% ले नाफा बढाउँदै ४ अर्ब ५३ करोड रुपैयाँ कमाएको छ।
एभरेस्ट बैंक ले पनि ३२.५५% को उल्लेखनीय वृद्धिसहित ३ अर्ब ४५ करोड रुपैयाँ नाफा कमाएको छ।
यी बैंकहरूको राम्रो प्रदर्शनले देखाउँछ कि प्रविधिमा लगानी, व्यवसायिक दक्षता र सञ्जालको प्रभावकारी प्रयोग ले अझै पनि नाफा वृद्धिमा महत्वपूर्ण भूमिका खेलिरहेको छ।
नेपाल बैंकको ऐतिहासिक उल्टोफेर: २०३२.८०% नाफा वृद्धि
सबैभन्दा चकित पार्ने तथ्य भनेको नेपाल बैंक को नाफा हो। अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा जम्मा १३ करोड रुपैयाँ नाफा कमाएको बैंकले चालु वर्षको सोही अवधिमा २ अर्ब ७८ करोड रुपैयाँ नाफा कमाउँदै २०३२.८०% ले वृद्धि गरेको छ।
यस असाधारण वृद्धिको सम्भावित कारणहरू:
ऋण पुनर्प्राप्ति
जोखिम प्रवृत्त ऋणको व्यवस्थापन
पूर्व संचित नोक्सानी वा प्रावधान घटाउनु
नेपाल बैंकको यो उल्टोफेरले बैंक भित्र संरचनात्मक सुधार वा ठूलो वित्तीय पुनःसंरचना भएको संकेत दिन सक्छ।
मध्यम प्रदर्शन गर्ने बैंकहरू: स्थिरता खोज्दै
सनिमा बैंक: १४.८०% वृद्धि (१ अर्ब ६५ करोड)
माछापुच्छ्रे बैंक: २८.८९% वृद्धि (१ अर्ब १० करोड)
नेपाल एसबीआई बैंक: ३.३६% वृद्धि (१ अर्ब २० करोड)
प्रभु बैंक: ३.५१% वृद्धि
यी बैंकहरूले स्थिर नाफा कायम राखेका छन्, जसले संकेत गर्छ कि उनीहरूले जोखिम व्यवस्थापन र सावधानीपूर्वक ऋण नीति अपनाएका छन्।
नाफा घटेका बैंकहरू: गम्भीर संकटको संकेत
९ वटा बैंकहरूको नाफा घटेको छ, तीमध्ये केहीको स्थिति निकै कमजोर देखिन्छ:
NIC Asia Bank: सबैभन्दा खराब प्रदर्शन
नाफा ९१.८१% ले घटेर १ अर्ब ९१ करोड बाट १५ करोड रुपैयाँ मा झरेको छ।
यो गिरावट अत्यधिक ऋण जोखिम, ग्राहक संख्या घट्न, वा उच्च प्रावधान खर्चका कारण हुन सक्छ।
हिमालयन बैंक: ७४.३३% गिरावट
१ अर्ब ९४ करोड बाट घटेर ५० करोड रुपैयाँ मा आएको नाफा।
कुमारी बैंक: ७२.८५% गिरावट
अघिल्लो वर्षको १ अर्ब ५ करोड नाफा घटेर २८ करोड मा सिमित।
राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक: ४९.२९% गिरावट
राज्य स्वामित्वमा रहेको बैंकमा यस्तो गिरावट सरकारी निर्देशनमा जोखिमपूर्ण ऋण वितरणसँग जोडिएको हुनसक्छ।
अन्य घट्ने बैंकहरूमा:
स्ट्यान्डर्ड चार्टर्ड बैंक: -११.१७%
सिटिजेन्स बैंक: -२०.६०%
कृषि विकास बैंक: -१०.१७%
प्राइम कमर्सियल बैंक: -२२.५६%
मुख्य कारणहरू: किन यस्तो फरक?
✅ बढ्दो खराब ऋण (NPL) – धेरै बैंकहरू उच्च जोखिमपूर्ण ऋणको असर भोगिरहेका छन्।
✅ बढी प्रावधान खर्च – ऋण सुरक्षणको लागि छुट्याउनुपर्ने रकमले नाफा घटाएको छ।
✅ मर्जरको चुनौती – मर्जर पछिको समायोजन समस्याले केही बैंकको लागत बढाएको छ।
✅ प्रविधिमा पछि परेका बैंकहरू – डिजिटल रूपान्तरण नगरेका बैंकहरू बजारमा प्रतिस्पर्धा गर्न गाह्रो भएको देखिन्छ।
समग्र विश्लेषण: अवस्था स्थिर तर चिन्ताजनक
हालको अवस्थामा दुई प्रकारका बैंकहरू देखिन्छन्:
ठूला, प्रविधिमा अगाडि रहेका बैंकहरू, जसले मुनाफा निरन्तर बढाइरहेका छन्।
साना र संघर्षरत बैंकहरू, जसले नाफामा गिरावट देखाएका छन्।
निष्कर्ष
चालु वर्षको अन्तिम त्रैमासले यी प्रवृत्तिहरूलाई अझ स्पष्ट पार्नेछ। बैंकहरूका लागि अबको बाटो भनेको:
ऋणको गुणस्तर सुधार गर्नु
डिजिटल सेवा विस्तार गर्नु
लागत नियन्त्रण गर्नु
भविष्यमा समायोजन, पुनर्संरचना वा थप मर्जर पनि आवश्यक हुन सक्छ। लगानीकर्ताहरू, नियामक निकाय र ग्राहक सबैका लागि यो समय चिन्तन र मूल्याङ्कन को हो।
