भन्सार कार्यालयहरूबाट वैदेशिक व्यापारमा उल्लेखनीय वृद्धि, केही नकारात्मक उतारचढाव पनि देखियो

काठमाडौं, जेठ २०८२ – आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को पहिलो नौ महिनाको अवधिमा नेपालको भन्सार-आधारित वैदेशिक व्यापारमा उल्लेखनीय वृद्धि देखिएको छ। भन्सार विभागले सार्वजनिक गरेको तथ्यांकअनुसार प्रमुख नाका तथा भन्सार कार्यालयहरूबाट निर्यातमा उल्लेख्य वृद्धि भएको छ भने केही नाकाहरूमा गिरावट पनि देखिएको छ। आयात पक्षमा पनि केही नाकाहरूबाट उल्लेखनीय वृद्धि देखिएको छ, जसले समग्र व्यापार प्रवाहमा विविधता देखाएको छ।

सबैभन्दा ठूलो निर्यात वृद्धिको दर वीरगञ्ज भन्सार कार्यालयबाट देखिएको छ, जहाँ निर्यात १८९.५ प्रतिशतले बढेर २२ अर्ब ६३ करोडबाट ६५ अर्ब ५१ करोड रुपैयाँ पुगेको छ। आयात पनि ११.४ प्रतिशतले वृद्धि भई ४४७ अर्ब ९९ करोड रुपैयाँ पुगेको छ। यो कार्यालय नेपालका लागि सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण व्यापारिक मार्गको रूपमा देखिएको छ।

त्यस्तै, विराटनगर भन्सार कार्यालयबाट निर्यात १०९.१ प्रतिशतले वृद्धि भई २३ अर्ब १५ करोडबाट ४८ अर्ब ४२ करोड रुपैयाँ पुगेको छ। आयात पनि १९ प्रतिशतले वृद्धि भई १ खर्ब ५० अर्ब ७२ करोड रुपैयाँ पुगेको छ। पूर्वी नाकामा औद्योगिक उत्पादन र व्यापारिक चहलपहल बढेको संकेत हो।

भैरहवा भन्सार कार्यालयले पनि निर्यातमा ३९ प्रतिशत वृद्धिसहित १४ अर्ब २२ करोड रुपैयाँ पुर्‍याएको छ। आयात ८.८ प्रतिशतले वृद्धि भई १ खर्ब ९५ अर्ब ४९ करोड रुपैयाँ पुगेको छ।

उता, रसुवा भन्सार कार्यालयबाट आयात ६०.२ प्रतिशतले वृद्धि भई ६१ अर्ब ६३ करोड रुपैयाँ पुगेको छ, जुन समग्र भन्सार कार्यालयहरूमा सबैभन्दा उच्च वृद्धि हो। यसले चीनतर्फको व्यापार पुनः सक्रिय बन्दै गएको संकेत गर्छ।

तर सबै नाकाबाट सकारात्मक संकेत देखिएको छैन। जलेश्वर भन्सार कार्यालयको निर्यात ३५.७ प्रतिशतले घटेको छ भने कञ्चनपुर भन्सार कार्यालयको निर्यात झनै ६४.२ प्रतिशतले गिरावट आएको छ। तातोपानी भन्सार कार्यालयबाट निर्यात पूर्णरूपमा शून्य छ, जुन अस्थायी अवरोध या सञ्चालनको अभावका कारण हुनसक्छ।

तातोपानीबाट आयात भने २८.२ प्रतिशतले वृद्धि भई ३४ अर्ब १४ करोड पुगेको छ, जसले हिमाली मार्ग पुनर्सञ्चालनमा आएको देखाउँछ।

त्रिभुवन विमानस्थल भन्सार कार्यालयबाट निर्यात ४.७ प्रतिशत मात्रले वृद्धि भए पनि निर्यात रकम २६ अर्ब ८२ करोड रुपैयाँ पुगेको छ। आयात पनि ५.८ प्रतिशतले वृद्धि भई १ खर्ब ८ अर्ब ६१ करोड पुगेको छ, जुन उच्च मूल्यका सामानहरूको हवाई ढुवानीलाई दर्शाउँछ।

मेचि, कृष्णनगर, र नेपालगञ्ज भन्सारहरूबाट समेत मध्यमस्तरको वृद्धिको दर देखिएको छ। यता, अन्य भन्सारहरूबाट निर्यात ३५.८ प्रतिशतले घटेको छ भने आयात १५.२ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ।

निष्कर्षस्वरूप, नेपालका प्रमुख भन्सार नाकाहरूबाट वैदेशिक व्यापारमा सकारात्मक उत्थान देखिएको छ। विशेषगरी औद्योगिक नाकाहरूबाट निर्यातमा तीव्र वृद्धि हुनु अर्थतन्त्रका लागि सकारात्मक संकेत हो। अब सरकारको ध्यान कमजोर प्रदर्शन गरिरहेका नाकाहरूमा पूर्वाधार विस्तारतर्फ जानु आवश्यक छ, साथै उच्च व्यापार वृद्धिको सम्भावना भएका मार्गहरूमा अझ थप सुधार गर्ने योजनाको आवश्यक छ।