अमेरिकी शेयर बजारमा अस्थिरता: मुद्रास्फीति र ट्रम्पको भन्सार नीतिले तनाव बढायो

अमेरिकी शेयर बजार आगामी साताको महत्वपूर्ण मुद्रास्फीति रिपोर्टको पर्खाइमा छ, जसले पहिलेदेखि नै अस्थिर रहेको बजारलाई थप संकटमा पार्न सक्ने देखिएको छ। लगानीकर्ताहरू आर्थिक वृद्धिमा आउन सक्ने मन्दी र अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको भन्सार नीतिबाट चिन्तित बनेका छन्। बेन्चमार्क एसएन्डपी ५०० ले शुक्रबार (मार्च ७, २०२५) मा सामान्य सुधार देखाए पनि, यो सूचकांक पछिल्लो छ महिनाकै खराब साप्ताहिक प्रदर्शनको साक्षी बन्यो। प्रविधिमा आधारित नास्डाक कम्पोजिट भने बिहीबार आफ्नो डिसेम्बरको उच्च बिन्दुबाट १० प्रतिशतभन्दा बढी ओरालो लागेर सुधार क्षेत्रमा प्रवेश गरेको पुष्टि भएको छ।

विश्वभरका नीतिगत परिवर्तनले बजारमा हलचल मच्चाएको छ। ट्रम्पले मेक्सिको, क्यानडा र चीनमाथि नयाँ भन्सार कर लगाउने र हटाउने अस्थिर निर्णयले आर्थिक अनिश्चितता थपिएको छ। यता, जर्मनीको अप्रत्याशित खर्च योजनाले त्यहाँको बन्ड बजारमा बिक्रीको दबाब बढाएको छ। यी सबै घटनाले अमेरिकी बजारलाई झनै तनावमा पारेका छन्।

मुद्रास्फीति रिपोर्टको त्रास

आगामी बुधबार (मार्च १२, २०२५) मा सार्वजनिक हुने अमेरिकी उपभोक्ता मूल्य सूचकांक (सीपीआई) रिपोर्ट बजारका लागि निर्णायक बन्न सक्छ। रायटर्सको सर्वेक्षणले फेब्रुअरीमा सीपीआई ०.३ प्रतिशतले बढ्ने अनुमान गरेको छ। जनवरीमा भने यो सूचकांक ०.५ प्रतिशतले उकालो लागेको थियो, जुन सन् २०२३ को अगस्टपछिको सबैभन्दा ठूलो मासिक वृद्धि हो। गत महिनाको अपेक्षाभन्दा तातो तथ्यांकले मुद्रास्फीति नियन्त्रणमा आउने आशालाई कमजोर बनाएको थियो।

अलस्प्रिङ ग्लोबल इन्भेस्टमेन्टका वरिष्ठ पोर्टफोलियो म्यानेजर ब्रायन्ट भ्यानक्रोनखाइट भन्छन्, “यदि सीपीआई अपेक्षाभन्दा उच्च आयो भने बजार तर्सिनेछ। लगानीकर्ताहरू अझै पनि फेडरल रिजर्भले उद्धार गरोस् भन्ने चाहन्छन्, तर मुद्रास्फीति नघटेसम्म फेडका हात बाँधिएका छन्।” फेडको हालको ब्याजदर ४.२५ देखि ४.५ प्रतिशत छ। बजारले यो वर्षको अन्त्यसम्म ७० आधार बिन्दुको सहजता आउने अपेक्षा राखे पनि, उच्च मुद्रास्फीति देखिए त्यो सम्भावना कमजोर बन्न सक्छ।

ट्रम्पको भन्सार नीति: जोखिम र अनिश्चितता

ट्रम्पको व्यापार नीतिले पनि बजारमा ठूलो प्रभाव पारेको छ। मेक्सिको, क्यानडा र चीनमाथि भन्सार कर लगाउने उनको अस्थिर रणनीतिले आपूर्ति शृंखला र उपभोक्ता मूल्यमा असर पार्ने जोखिम बढाएको छ। बिहीबार उनले मेक्सिको र क्यानडाले पहिलेकै व्यापार सम्झौताअन्तर्गतका सामानमा अप्रिल २, २०२५ सम्म भन्सार कर तिर्न नपर्ने बताए। यो राहत अस्थायी भए पनि, दीर्घकालीन नीतिगत अनिश्चितताले व्यवसाय र उपभोक्तालाई अन्योलमा राखेको छ। बीसीए रिसर्चकी रणनीतिकार इरेन टन्केलले भनेकी छन्, “आर्थिक र व्यापार नीतिमा स्पष्टता नहुँदासम्म अस्थिरता कायम रहन्छ।”

अर्थतन्त्रमा दरारको संकेत

पछिल्लो आर्थिक तथ्यांकले पनि लगानीकर्तालाई ढाडस दिन सकेको छैन। शुक्रबारको श्रम बजार रिपोर्टले फेब्रुअरीमा रोजगारी वृद्धि भएको देखाए पनि, ट्रम्प प्रशासनको अराजक व्यापार नीति र संघीय खर्च कटौतीले श्रम बजारमा कमजोरी देखिन थालेको छ। संघीय कर्मचारी कटौतीले उपभोक्ता खर्चमा असर पर्न सक्ने जोखिम छ, जुन अमेरिकी अर्थतन्त्रको मुख्य आधार मानिन्छ।

बजारमा अस्थिरता कायमै

सीबीओई अस्थिरता सूचकांक (भीआईएक्स) यो साता उकालो लागेर गत वर्षको अन्त्यदेखिको उच्च बिन्दुमा पुगेको छ। यद्यपि, फेडरल रिजर्भले ब्याजदर घटाएर आर्थिक मन्दीलाई रोक्ने अपेक्षाले बजारमा केही आशा जीवित राखेको छ। मार्च १८-१९ मा हुने फेडको बैठकमा ब्याजदर स्थिर रहने अनुमान छ, तर वर्षको अन्त्यसम्म सहजता आउने सम्भावना छ। बुधबारको सीपीआई रिपोर्टले यो आशालाई बलियो वा कमजोर बनाउनेछ।

विश्लेषण: संकटको छायाँ

अमेरिकी अर्थतन्त्र संवेदनशील मोडमा उभिएको छ। ट्रम्पको भन्सार नीतिले घरेलु उत्पादनलाई टेवा दिने उद्देश्य राखे पनि, यसले मुद्रास्फीति बढाउने र आर्थिक वृद्धिलाई कमजोर पार्ने खतरा देखिएको छ। यदि वृद्धि सुस्ताउँदै गयो र मुद्रास्फीति उकालो लाग्यो भने ‘स्ट्यागफ्लेशन’ को सम्भावना बलियो बन्न सक्छ, जुन अमेरिकाले सन् १९७० पछि सामना गरेको छैन। बुधबारको रिपोर्टले बजारलाई स्थिर राख्ने वा थप अस्थिरतातर्फ धकेल्ने निर्क्योल गर्नेछ। अहिलेसम्म त, लगानीकर्ता र अर्थतन्त्र दुवै अनिश्चितताको गहिरो खाडलमा डुबेका छन्।