आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा वैदेशिक व्यापार १३.३ प्रतिशतले बढ्यो, व्यापार घाटा अझै उच्च

नेपाल राष्ट्र बैंकले सार्वजनिक गरेको तथ्यांक अनुसार आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा नेपालको कुल वैदेशिक व्यापार १३.३ प्रतिशतले वृद्धि भई २१ खर्ब ३६ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ। अघिल्लो वर्ष यो परिमाण १८ खर्ब ८३ अर्ब रुपैयाँ थियो।

समीक्षा अवधिमा कुल आयात १९ खर्ब १८ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ, जुन अघिल्लो वर्षको तुलनामा १२.५ प्रतिशत बढी हो। त्यस्तै, निर्यात २ खर्ब १८ अर्ब रुपैयाँ भएको छ, जसमा २१.५ प्रतिशतको वृद्धि देखिएको छ।

प्रमुख आयात

नेपालले मुख्यतया पेट्रोलियम पदार्थ, सुन, गाडी, मेसिनरी, औषधि, मोबाइल, विद्युत उपकरण, कच्चा पदार्थ र निर्माण सामग्री आयात गरेको छ। यी वस्तुहरूले कुल आयात मूल्यको ठूलो हिस्सा ओगटेका छन्।

प्रमुख निर्यात

निर्याततर्फ भने कापी, हाता बुनेका कार्पेट (गलैंचा), ऊन धागो, तयारी कपडा, धातुजन्य वस्तु, आयुर्वेदिक औषधि, चिया, अदुवा, राल, तथा काठजन्य वस्तु रहेका छन्। यीमध्ये गलैंचाले अझै पनि नेपालको निर्यात आम्दानीमा अग्रस्थान कायम राखेको देखिन्छ।

व्यापार घाटा अझै बढ्दो

निर्यात र आयातबीचको ठूलो अन्तरका कारण व्यापार घाटा १७ खर्ब ९९ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ। अघिल्लो वर्ष व्यापार घाटा १६ खर्ब २० अर्ब रुपैयाँ थियो। यसरी निर्यात वृद्धि देखिए पनि आयातको परिमाण अझै उच्च रहनु नै घाटा बढ्ने प्रमुख कारण बनेको हो।

वैदेशिक व्यापारको संरचना

समीक्षा अवधिमा वैदेशिक व्यापारमा भारतको हिस्सा सबैभन्दा ठूलो रह्यो। नेपालका कुल आयातको ६४.७ प्रतिशत र निर्यातको ८०.१ प्रतिशत भारतसँगै भएको छ। चीन र अन्य तेस्रो मुलुकहरूसँगको व्यापारमा पनि वृद्धि भए पनि भारतप्रतिको निर्भरता अझै कायम छ।

आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा निर्यातमा सुधार देखिए पनि आयात बढ्दो क्रममा रहेकाले व्यापार घाटा अझै ठूलो चुनौती बनेको छ। अर्थविद्हरूका अनुसार उत्पादनशील क्षेत्रलाई सबल बनाउन सकिएन भने वैदेशिक व्यापारमा असन्तुलन दीर्घकालीन समस्या बन्ने खतरा छ।