के हो शेयर बजारमा लार्ज क्याप, मिड क्याप, र स्मल क्याप ?

लार्ज क्याप, मिड क्याप, र स्मल क्याप

बजार पूँजीकरणलाई बोलीचालीको भाषामा ‘मार्केट क्याप’ भनिन्छ। कम्पनीले जारी गरेको शेयरको संख्यालाई सो कम्पनीको पछिल्लो पटक अन्तिम कारोबार मूल्यले गुणन गर्दा आउने गुणनफललाई बजार पूँजीकरण भनिन्छ। बजार पूँजीकरणले कुनै पनि कम्पनीको कुल मूल्यलाई प्रतिनिधित्व गर्छ। लगानीकर्ता, विश्लेषक तथा वित्त क्षेत्रका अन्य पेशाकर्मीका लागि बजार पूँजीकरण एक महत्वपूर्ण तथ्यांक हो किनभने यसले कम्पनीको आकार, बजारको अवस्था तथा अर्थतन्त्रमा समग्र बजारको तुलनात्मक स्थितिको जानकारी दिन्छ।

कम्पनीहरूको वर्गीकरण

सामान्यतया सूचीकृत कम्पनीहरूलाई तिनीहरूको बजार पूँजीकरणको आधारमा तीन भागमा विभाजन गरेर विश्लेषण गर्ने चलन छ:

लार्ज क्याप

बजार पूँजीकरणका हिसाबले ठूला कम्पनीलाई लार्ज क्याप भनिन्छ। यस्ता कम्पनीहरूको मूल्यमा उतारचढाव कम हुने गरेको पाइन्छ। तसर्थ, यस्ता कम्पनीहरूमा गरिने लगानीलाई सुरक्षित र भरपर्दो मानिन्छ। यी कम्पनीहरूको शेयर मूल्य तुलनात्मक रूपमा स्थिर हुन्छन् र लाभांश वितरणको दर पनि सामान्यतया स्थिर हुन्छ।

मिड क्याप

मध्यम बजार पूँजीकरण भएका कम्पनीहरूलाई मिड क्याप भनिन्छ। यी कम्पनीहरू वृद्धिको चरणमा रहेका हुन्छन् र तिनीहरूको नाफा, बजार हिस्सा, मूल्य र उत्पादकत्व बढ्ने अपेक्षा गरिएको हुन्छ। मिड क्याप कम्पनीहरूले लगानीकर्तालाई उच्च प्रतिफल दिन सक्छन् तर तिनीहरू लार्ज क्यापभन्दा जोखिमपूर्ण मानिन्छन्।

स्मल क्याप

साना बजार पूँजीकरण भएका कम्पनीहरूलाई स्मल क्याप भनिन्छ। यस्ता कम्पनीहरू प्रायः नयाँ हुन्छन् र वित्तीय स्थिरता कमजोर हुन्छ। स्मल क्याप कम्पनीहरूले उच्च वृद्धि र प्रतिफलको सम्भावना बोकेका हुन्छन् तर तिनीहरू बजार अस्थिरताबाट बढी प्रभावित हुन्छन्।

लार्ज क्याप स्टकका विशेषताहरू

1. कम जोखिम: लार्ज क्याप कम्पनीहरू बलियो र स्थिर वित्तीय पूर्वाधार भएका हुन्छन्। बजारको उतारचढाव तथा अस्थिरताबाट कम प्रभावित हुन्छन्।

2. मध्यम प्रतिफल: लार्ज क्याप कम्पनीहरूले उच्च दरमा लाभांश प्रदान गर्छन् भन्ने हुँदैन, तर हरेक वर्ष स्थिर लाभांश प्रदान गर्ने नीति बनाएका हुन्छन्।

3. तरलता: लार्ज क्याप स्टकमा उच्चतम तरलता हुन्छ, जसले गर्दा सजिलै खरिद-बिक्री गर्न सकिन्छ।

4. मूल्य: लार्ज क्याप स्टकहरू सामान्यतया धेरै महँगो हुँदैनन् र बजारमा सजिलै खरिद-बिक्री गर्न सकिन्छ।

लार्ज क्याप स्टकमा लगानीको फाइदा

1. अधिकतम स्थायित्व: लार्ज क्याप शेयरले पोर्टफोलियोमा अधिकतम स्थायित्व प्रदान गर्छन्।

2. निरन्तर आय प्रवाह: लार्ज क्याप स्टकबाट नियमित लाभांश प्राप्त गर्न सकिन्छ।

3. सूचनाको पहुँच: ठूला कम्पनीहरूले आफ्ना महत्वपूर्ण विवरणहरू सार्वजनिक गर्छन्, जसले लगानीकर्तालाई निर्णय लिन सजिलो बनाउँछ।

समग्रमा, लार्ज क्याप, मिड क्याप, र स्मल क्याप कम्पनीहरूबीचको वर्गीकरणले लगानीकर्ताहरूलाई जोखिम र सम्भावित प्रतिफल मापन गर्न मद्दत गर्छ। लगानीकर्ताहरूले आफ्नो वित्तीय आवश्यकता अनुसार उपयुक्त वर्गीकरणमा लगानी गर्न सक्छन्।