के हो केवाइसी ?

केवाइसी (KYC) अर्थात् "केन्द्रीकृत ग्राहक पहिचान विवरण" भनेको आफ्नो ग्राहकलाई चिन्ने वा बुझ्ने प्रक्रिया हो। यस प्रक्रियामा बैंकले आफ्ना ग्राहकका सम्पूर्ण विवरणहरु, जस्तैः नाम, ठेगाना, तीन पुस्ते विवरण, आम्दानीको स्रोत, पारिवारिक विवरण आदि बारेमा जानकारी प्राप्त गर्छ। बैंकले ग्राहकबाट भरिने फारममा यी विवरणहरु संकलन गर्दछ।

बैंकमा केवाइसी किन अनिवार्य छ ?

1. ग्राहक पहिचान: ग्राहकले केवाइसी फारम भर्दा खातावालाको फोटो, नागरिकताको फोटोकपी, पारिवारिक विवरण, घरसम्म पुग्ने स्पष्ट नक्सा, पेशा, वार्षिक वा मासिक आम्दानी, सम्पर्क नम्बर, धारा टेलिफोन वा बिजुलीको रसिद आदिसहित सबै सत्य तथ्य विवरणहरु राखेर हस्ताक्षर र औंठा छाप गरी फारम भर्नुपर्दछ।

2. सजिलो सम्पर्क: यस प्रक्रियाले बैंकले आफ्नो ग्राहकको जानकारी लिई आवश्यक परेको बेलामा छिटो र सजिलो तवरले सम्पर्क गर्न सक्दछ।

3. दुरुपयोग रोकथाम: ग्राहकहरुबाट बैंकको सेवाहरुको दुरुपयोग हुन नदिने कुरा सुनिश्चित गर्न मद्दत गर्छ। यसरी खाता खाल्दा अनिवार्य रुपमा ग्राहकले केवाइसी भरेपछि मात्र बैंकले खाता खोल्दिन्छ।

4. अद्यावधिक जानकारी: समय समयमा खाता खुलिसकेको तर लामो समयसम्म कारोबार नभएको खाताहरुको पनि अनिवार्य रुपमा सम्बन्धित ग्राहकको केवाइसी अद्यावधिक गरेर मात्र पुनः खाता सक्रिय हुन्छ।

निष्कर्ष

यसरी बैंकले ग्राहकबाट धेरै सूचना वा जानकारी लिँदा आफ्ना ग्राहकबारे बैंकलाई धेरै जानकारी हुन गई बैंक ग्राहकसँगको सम्बन्ध र कारोबारमा ढुक्क हुन्छ। बैंकले ग्राहक पहिचानसँग सम्बन्धित विवरण राम्रोसँग राखेको छ भने आवश्यक परेको बेलामा ग्राहकलाई सजिलै सम्पर्क गर्न सक्दछ। यसरी, केवाइसी प्रक्रिया बैंकमा अनिवार्य छ।