नेप्से फेरि भारी गिरावटमा — अस्थिर सरकार र कमजोर मनोबलले बजार थप दबाबमा

नेपालको शेयर बजार आइतबार पुनः ठूलो गिरावटमा पुगेको छ। राष्ट्र बैंकले पुँजी बजारका लागि लचिलो नीति लागू गरेपनि त्यसको प्रभाव देखिन सकेको छैन। राजनीतिक अस्थिरता, लगानीकर्ताको कमजोर मनोबल र ठूला ब्रोकरहरूबाट आएको निरन्तर ‘सेल प्रेशर’ का कारण बजार झन् दबाबमा गएको हो।

७८ अंकको गिरावट, कारोबार भने बढ्यो

साताको पहिलो कारोबार दिन आइतबार नेप्से परिसूचक ७८.८३ अंकले घट्दै २५०३.३५ बिन्दुमा झरेको छ, जुन पछिल्ला महिनामध्ये सबैभन्दा ठूलो दैनिक गिरावट हो। बजार घटेपनि कारोबार रकम ६ अर्ब ७० करोड रुपैयाँ नाघेको छ। आज ३२४ कम्पनीका १ करोड ४३ लाख कित्ता सेयर किनबेच भएका छन्।

गत बिहीबारको तुलनामा कारोबार रकम करिब १ अर्ब ४३ करोडले बढेको छ। यसले देखाउँछ — बजारमा ‘सेलिङ प्रेशर’ बढ्दै गएको छ र लगानीकर्ताले क्यास आउट गर्ने रणनीति अवलम्बन गरिरहेका छन्।

अस्थिर सरकार र नीतिगत अनिश्चितताले बजार झन् कमजोर

विश्लेषकहरूका अनुसार, बजारमा आएको गिरावट केवल आर्थिक नीतिका कारण होइन, राजनीतिक अस्थिरताले पनि ठूलो प्रभाव पारेको छ। जेनजी आन्दोलनपछिको सरकारी पुनर्संरचना, चुनावसम्बन्धी अनिश्चितता र नयाँ नेतृत्वको अस्पष्ट नीतिले लगानीकर्ताको ‘कन्फिडेन्स’ घटाएको छ।

अर्थशास्त्रीहरूको भनाइमा — “राजनीतिक स्थायित्व नभएसम्म बजार स्थायित्व आउन सक्दैन।” लगानीकर्ताले अहिले नीति भन्दा बढी विश्वसनीयता र पारदर्शिता खोजिरहेका छन्। सरकारहरूको छोटो अवधिमा हुने फेरबदलले दीर्घकालीन नीति कार्यान्वयनमा शंका पैदा गरेको छ, जसले बजार मनोविज्ञानमा सीधा असर गरेको छ।

राष्ट्र बैंकको लचिलो नीति — प्रभाव न्यून

नेपाल राष्ट्र बैंकले गत बुधबार जारी गरेको परिपत्रमार्फत २५ करोडको शेयर धितो कर्जाको सीमा हटाएको थियो। यसअघि व्यक्तिगत लगानीकर्ताका लागि २५ करोड र संस्थागतका लागि फरक सीमा तोकिएको थियो। साथै, बैंक र वित्तीय संस्थालाई ६ महिनासम्मका लागि शेयरमा लगानी गर्न अनुमति दिइएको छ र एक आर्थिक वर्षभित्र बिक्री सीमा पनि हटाइएको छ।

तर यी नीतिहरूले बजारमा तत्काल सकारात्मक असर ल्याउन सकेनन्। परिपत्रपछि नेप्से एक दिन ४ प्रतिशतले बढे पनि त्यसपछि फेरि लगातार ओरालो लाग्यो। यसले स्पष्ट देखाउँछ — नीति परिवर्तन पर्याप्त छैन, विश्वास पुनःस्थापना अनिवार्य छ।

पुँजी बजार सुधार कार्यदलका सुझाव कागजमै

पुँजी बजार सुधार कार्यदलले सरकारलाई दर्जनौं सुझाव दिएको थियो — जस्तै, शेयर धितो कर्जाको लिमिट हटाउने, बैंक तथा वित्तीय संस्थाको लगानी प्रतिबन्ध खुकुलो पार्ने, नेप्सेको निजीकरण, र नयाँ वित्तीय औजार भित्र्याउने।

तर धेरै लगानीकर्ताले यी सुधारलाई “कागजमै सीमित” भनेका छन्। अर्थ मन्त्रालयले बुधबार नै कार्यान्वयनका लागि निर्देशन दिए पनि बजारले कुनै सकारात्मक संकेत देखाएन।

लगानीकर्ताको दबाबमा सरकारले शेयर कारोबारको अन्तिम १५ मिनेटको औसतका आधारमा सूचक गणना गर्ने विधि हटाएको छ। यो नियम लागू भएको ६ महिनामै हटाइयो। केहीले यसले बजारलाई स्वतन्त्र बनाएको बताइरहेका छन् भने केहीले पारदर्शिता घटाएको आरोप लगाएका छन्।

जेनजी प्रदर्शनपछि देशभर आएको बाढी–पहिरोले अर्थतन्त्रमा थप दबाब पारेको छ। सहरी विकास मन्त्रालयका अनुसार देशभर ४४० सरकारी भवन क्षतिग्रस्त भएका छन् — १३४ पूर्ण रूपमा ध्वस्त, १७६ आंशिक क्षति र १३० सामान्य क्षति पुगेका छन्।

नेपाल बीमा प्राधिकरणका अनुसार जेनजी प्रदर्शनका कारण २३ अर्ब २२ करोड रुपैयाँ बराबरको बीमा दाबी दर्ता भइसकेको छ भने १ अर्ब ५८ करोड बराबरको भुक्तानी गरिसकिएको छ। यी घटनाले बजारको मनोबललाई थप कमजोर बनाएको हो।

टेक्निकल विश्लेषणले देखायो — बजार अझै कमजोर

आजको चार्ट अनुसार RSI (Relative Strength Index) ३२.२१ मा झरेको छ, जसले बजारलाई ‘ओभरसोल्ड’ क्षेत्रमा नजिक पुर्याएको छ। यसले देखाउँछ कि बजारमा अल्पकालीन ‘रिबाउन्ड’ सम्भावना त छ, तर समग्र ट्रेन्ड अझै डाउनट्रेनमै छ।

Ichimoku Cloud विश्लेषणले बजार अझै पनि बादलको तल रहेको देखाउँछ — जुन ‘Bearish Momentum’ को स्पष्ट संकेत हो। तत्कालीन रेजिस्टेन्स २५८६ र २६२० बिन्दुमा छ भने प्रमुख रेजिस्टेन्स २६५०–२७५५ बीचमा रहेको छ। जबसम्म बजार यी क्षेत्र माथि स्थिर हुन सक्दैन, दीर्घकालीन सुधारको सम्भावना कमजोर रहन्छ।

हाल बजार २५०० बिन्दुको सपोर्ट क्षेत्रमा होल्ड भइरहेको छ। यदि यो स्तर भत्कियो भने अर्को सपोर्ट २४८० र २४३० बिन्दुमा छ। बजार घट्दै गर्दा कारोबार बढ्नुले ‘selling pressure’ अझै बलियो भएको संकेत गर्छ।

चार्टले लगातार ‘Lower High’ र ‘Lower Low’ बनाइरहेकोले बजार अझै पनि नकारात्मक संरचनामा (bearish structure) छ।