व्यावसायिक सेयर आयमा आयकर लागू गर्न सिफारिस

विद्याधर मल्लिकको अध्यक्षतामा गठित कर प्रणाली सुधार सम्बन्धी उच्चस्तरीय सुझाव समितिले व्यक्तिले गर्ने व्यावसायिक सेयर आयमा आयकर ऐनअनुसार कर लगाउन सिफारिस गरेको छ। आइतबार सार्वजनिक प्रतिवेदनमा प्रमुख सुझावहरू:

- व्यवसायिक सेयर आय: व्यावसायिक रुपमा सेयर कारोबार गर्ने व्यक्तिको आम्दानी गणना गरी व्यक्तिगत आयकर ऐनअनुरुप नै कर लगाउनुपर्ने।

- पूँजीगत लाभकर: धितोपत्र बोर्डमा सूचीकृत सेयर कारोबारमा हाल तिर्दै आएको पूँजीगत लाभकर बढाउन सिफारिस। एक वर्षभन्दा कम अवधिको होल्डमा १० प्रतिशत र एक वर्षभन्दा बढी अवधिको होल्डमा ७.५ प्रतिशत कर।

- आयकर दर: व्यक्तिले सेयर कारोबारबाट गरेको नाफालाई वार्षिक आम्दानीको रुपमा गणना गरी अन्य व्यवसायसरह आयकरको व्यवस्था अनुसार ३९ प्रतिशतसम्म कर असुल्ने।

- नोक्सानी समायोजन: सेयर कारोबारबाट नोक्सानी भएको अवस्थामा नोक्सानीलाई पनि समायोजन गर्न पाउने।

- व्यवसायिक आयको परिभाषा: वार्षिक कारोबारको रकम तथा कारोबार संख्याको आधारमा व्यवसायिक आय मान्न सिफारिस।

- विरोध र समर्थन: केही लगानीकर्ताले सुझावलाई त्रसित गर्ने भन्दै विरोध गरे। समितिका अध्यक्ष मल्लिकले यो व्यवस्था लगानीकर्ताको हितमा रहेको दाबी गरे।

यो सुझावले ठूला लगानीकर्तामा आशंका उत्पन्न गरे पनि, यसको कार्यान्वयनले कर प्रणालीलाई व्यवस्थित र पारदर्शी बनाउन मद्दत पुग्ने अपेक्षा गरिएको छ।