NEPSE को सन्दर्भमा म्युचुअल फन्ड र NAV

कुनै पनि वस्तु खरिद गर्नुअघि त्यसको वास्तविक मूल्य जाँच गर्नु मानवीय स्वभाव हो। चाहे त्यो आधारभूत घरायसी सामान होस् वा अन्य विलासिताका सामानहरू, हामी कुनै पनि लगानी गर्नुअघि मूल्य जाँच गर्छौं र तुलना गर्छौं। त्यसपछि मात्र हामी लगानी गर्न लायक छ कि छैन भन्ने निष्कर्षमा पुग्छौं।

जब तपाईं शेयरबजार प्रवेश गर्नुहुन्छ, लगानी गर्नुअघि तपाईंको दिमागमा पहिलो कुरा आउँछ कि स्टक सस्तो छ वा महँगो। यसका आधारमा हामी लगानी निर्णय गर्छौं। त्यसैगरी म्युचुअल फन्डहरू छनोट गर्दा पनि सोही दृष्टिकोण हावी हुन्छ। म्युचुअल फन्डमा लगानी गर्नुअघि तपाईंले बजार मूल्य वा NAV हेर्न सक्नुहुन्छ।

म्युचुअल फन्डको NAV भनेको के हो?

तपाईं म्युचुअल फन्डमा लगानी गर्ने विचार गर्दै हुनुहुन्छ र यस बारे बुझ्न खोज्दै हुनुहुन्छ भने बारम्बार NAV देख्नुहुनेछ। परिभाषा अनुसार NAV भनेको म्युचुअल फन्डको प्रति इकाई वास्तविक मूल्य हो जसलाई खुद सम्पत्ति मूल्य (Net Asset Value, NAV) भनिन्छ। यसैका आधारमा म्युचुअल फन्डका इकाई खरिद र बिक्री हुन्छन्।

बजारमा प्रत्येक कारोबारमा परिवर्तन हुनसक्ने शेयर मूल्यहरू विपरीत म्युचुअल फन्डको NAV दैनिक आधारमा गणना गरिन्छ। आवश्यक समायोजन गरेपछि म्युचुअल फन्ड योजनाको स्वामित्वमा रहेका सबै धितोपत्रहरूको अन्तिम मूल्यको आधारमा दिनको अन्त्यमा NAV गणना गरिन्छ।

स्टक मूल्य र NAV मा फरक

NAV भनेको लगानीकर्ताहरूले म्युचुअल फन्ड इकाईको लागि तिर्नुपर्ने मूल्य हो। यद्यपि यसलाई शेयर मूल्यसँग तुलना गर्नुहुँदैन। शेयरको मूल्य बजारको माग अनुसार तल–माथि हुने गर्छ। जब शेयरको माग बढ्छ, त्यसको मूल्य पनि बढ्छ र माग घट्दा मूल्य पनि घट्छ। अर्कोतर्फ NAV ले माग र आपूर्तिको बजारसँग कुनै सरोकार राख्दैन। यो म्युचुअल फन्डको इकाईको बुक भ्यालु हो।

शेयरको किताबी मूल्य र बजार मूल्य उस्तै हुँदैन। सामान्यतया शेयर मूल्यहरू कम्पनीको अपेक्षित वृद्धि र अन्य तत्वहरूद्वारा निर्धारण हुन्छ। तसर्थ लगानी निर्णय गर्न स्टकको मूल्य एक प्रमुख कारक हो। यो म्युचुअल फन्डको NAV मा लागू हुँदैन।

म्युचुअल फन्डका फाइदा:

1. अनुशासित लगानी:

SIP (Systematic Investment Plan) लगानीकर्ताहरूलाई नियमित रूपमा निश्चित रकम लगानी गर्न प्रोत्साहित गर्छ, जसले अनुशासन र निरन्तरता ल्याउँछ।

2. रुपैयाँ लागत औसत:

नियमित लगानीले औसत लागत निकाल्दै, बजारको उतारचढावलाई सन्तुलनमा राख्छ।

3. चक्रवृद्धि ब्याजको फाइदा:

नियमित लगानीले समयसँगै चक्रवृद्धि ब्याजको फाइदा लिन मद्दत गर्छ।

4. लचिलोपना:

SIP मा लगानीको रकम र अन्तरालको लचिलोपन छ, जसले लगानीकर्तालाई सजिलै लगानी गर्न सक्ने बनाउँछ।

5. पहुंचयोग्यता:

SIP सानो रकमबाट सुरु गर्न सकिन्छ, जसले लगानीकर्ताहरूलाई सजिलै लगानी गर्न मद्दत गर्छ।

6. विविधीकरण:

म्युचुअल फन्डहरूले विभिन्न धितोपत्रहरूमा लगानी गर्छन्, जसले जोखिम कम गर्न मद्दत गर्छ।

7. व्यवसायिक व्यवस्थापन:

म्युचुअल फन्डहरू विशेषज्ञ फन्ड व्यवस्थापकद्वारा सञ्चालित हुन्छन्, जसले लगानीकर्ताहरूको तर्फबाट लगानी निर्णय गर्छन्।

8. तरलता:

म्युचुअल फन्ड इकाईहरू कुनै पनि कारोबार दिनमा NAV को आधारमा सजिलै खरिद बिक्री गर्न सकिन्छ।

9. पारदर्शिता:

म्युचुअल फन्डहरूले आफ्नो होल्डिङ, कार्यसम्पादन र खर्चहरूको नियमित अपडेट गर्छन्।

10. नियमन:

म्युचुअल फन्ड र SIP हरू नेपाल धितोपत्र बोर्ड (सेबन) र नेपाल स्टक एक्सचेन्ज (नेप्से) जस्ता नियामक निकायहरूद्वारा नियमन गरिन्छ।

SIP कसरी सुरु गर्ने:

1. म्युचुअल फन्ड योजना चयन:

तपाईंको वित्तीय लक्ष्य र जोखिम सहनशीलताको आधारमा म्युचुअल फन्ड योजना छनोट गर्नुहोस्।

2. SIP रकम र अन्तराल निर्धारण:

तपाईं लगानी गर्न चाहनुभएको रकम र अन्तराल (मासिक, त्रैमासिक आदि) निर्णय गर्नुहोस्।

3. आवेदन फारम पूरा गर्नुहोस्:

SIP आवेदन फारममा आवश्यक विवरणहरू भर्नुहोस् जस्तै SIP मिति, लगानी रकम, अवधि र भुक्तानी विधि।

4. फारम पेश गर्नुहोस् र लगानी सुरु गर्नुहोस्:

भरेको फारम म्युचुअल फन्ड कम्पनीमा पेश गर्नुहोस् र नियमित रूपमा लगानी सुरु गर्नुहोस्।

निष्कर्ष:

नेपालमा SIP मार्फत म्युचुअल फन्डमा लगानी गर्ने राम्रो उपाय हो। SIP ले अनुशासित, योजनाबद्ध र लचिलो लगानी दृष्टिकोण प्रदान गर्दछ, जसले जोखिम कम गर्दै चक्रवृद्धि ब्याजको लाभ प्रदान गर्छ। सेबन र नेप्से जस्ता नियामक निकायहरूले दिइएको पारदर्शिता र नियमनले लगानीकर्ताहरूलाई आत्मविश्वास प्रदान गर्छ। नयाँ लगानीकर्ता वा अनुभवी लगानीकर्ता दुवैका लागि SIP ले बजारको उतारचढावलाई सम्हाल्दै लगानीको निरन्तर वृद्धि सुनिश्चित गर्छ।