डच सरकारले नियन्त्रण लिएपछि विङटेक टेक्नोलोजीको सेयर १० प्रतिशतले ओरालो

काठमाडौँ — चिनियाँ कम्पनी विङटेक टेक्नोलोजी कम्पनी लिमिटेड (Wingtech Technology Co.) को सेयर मूल्य सोमबार १० प्रतिशतले घटेर दैनिक सर्किट लिमिटमा पुगेको छ। सेयर बजारमा आएको यो तीव्र गिरावटको कारण हो — नेदरल्याण्ड (डच) सरकारले कम्पनीको युरोपेली सहायक कम्पनी नेक्स्पेरिया (Nexperia) माथि नियन्त्रण लिएको घोषणा।

डच सरकारले गत सेप्टेम्बरमा "Goods Availability Act" अन्तर्गत राष्ट्रिय सुरक्षासम्बन्धी चिन्तालाई कारण देखाउँदै नेक्स्पेरियाको नियन्त्रण लिएको थियो। उक्त कानुनले सरकारले कम्पनीका निर्णयहरू रोक्न वा उल्ट्याउन सक्ने अधिकार दिन्छ। यद्यपि, नेक्स्पेरियालाई सामान्य उत्पादन सञ्चालन गर्न अनुमति दिइएको छ।

नेदरल्याण्डको सरकारले विङटेकलाई नेक्स्पेरिया र यसको सहायक कम्पनीहरूको सम्पत्ति, व्यवसाय वा कर्मचारीमा हुने परिवर्तनहरू एक वर्षसम्म रोक्न आदेश दिएको छ। कम्पनीले आइतबार जारी गरेको विज्ञप्तिमा यो कुरा पुष्टि गरेको छ।

डच सरकारले यस कदमलाई “अत्यन्तै असामान्य” बताउँदै भनेको छ कि यो कदम संवेदनशील क्षेत्र — विशेषगरी सेमीकन्डक्टर उद्योगमा चिनियाँ स्वामित्व भएका कम्पनीहरू माथि बढ्दो निगरानी को संकेत हो।

विङटेकले सन् २०१८ मा करिब ३.६ अर्ब अमेरिकी डलरमा नेक्स्पेरिया खरिद गरेको थियो। तर पछिल्ला वर्षहरूमा यस कम्पनीमाथि पश्चिमी देशहरूले लगातार निगरानी बढाएका छन्। सन् २०२२ मा बेलायती सरकारले पनि विङटेकलाई ब्रिटेनको सबैभन्दा ठूलो माइक्रोचिप कारखाना खरिद फिर्ता गर्न आदेश दिएको थियो।

डच सरकारले भनेको छ कि चिनियाँ कम्पनीमा हालै गंभीर प्रशासनिक कमजोरीहरू देखिएका छन्, जसले नेदरल्याण्ड र युरोपको आर्थिक तथा प्रविधिक सुरक्षामा खतरा निम्त्याउने जोखिम बढाएको छ।

विङटेकको संस्थापक झाङ स्युइझेङ (Zhang Xuezheng) ले सन् २००६ मा कम्पनी स्थापना गरेका थिए। उनले पहिले ZTE कॉर्पका इन्जिनियरको रूपमा काम गरेका थिए। कम्पनीले सुरुवातमा अन्य ब्रान्डहरूका लागि मोबाइल उपकरण उत्पादन गर्ने काम गर्थ्यो। पछि, विङटेकले सेमीकन्डक्टर उत्पादन र डिजाइनमा प्रवेश गर्दै युरोपमा आफ्नो प्रभाव विस्तार गरेको हो।

नेक्स्पेरियाको एक कार्यकारी अधिकृतले हाल नेदरल्याण्डको अदालतमा मुद्दा दायर गरी कम्पनीभित्रको छानबिन सुरु गर्न माग गरेका छन्। अदालतले छानबिन पूरा नभएसम्म झाङलाई कार्यकारी निर्देशकसहितका पदहरूबाट निलम्बन गरेको छ।

सन् २०२३ मा नेदरल्याण्डले नेक्स्पेरियाद्वारा अर्को चिप कम्पनी Nowi Energy BV खरिद प्रस्तावको पनि जाँच गरेको थियो, जुन पछि स्वीकृत गरिएको थियो।